Kullanım Alanları

Lavanta (Lavandula spp.), bir çok hastalıkta antidepresan, antiseptik, antibakteriyel, analjezik, antienflamatuar, antifungal, antispazmodik, yatıştırıcı ve sakinleştirici özelliklere sahip olması, ruh, beden ve zihin üzerinde önemli etkileri bulunması nedeniyle geleneksel ve tamamlayıcı tıpta umut vaat eden çok önemli tıbbi ve aromatik bitkilerden birisidir. (Başer, 1997).

Lavanta çiçeği; idrar arttırıcı, terletici, uyarıcı, romatizma ağrılarını dindirici, antiseptik, balgam söktürücü, idrar yolları iltihaplarını giderici, egzama yaralarını iyi edici, sinir ve kalp kuvvetlendirici gibi etkileri nedeniyle halk hekimliğinde eskiden beri ilaç olarak kullanılmaktadır (Ceylan, 1996; Baytop,1999; Koç, 2002). 

Lavanta yağının en önemli uçucu yağı bileşenleri, linalil asetat, linalool, sineol ve kafur olup, özellikle linalil asetat, lavanta yağının kalitesini belirleyen en önemli bileşenidir. Linalil asetat, parfüm sanayisinde kullanılacak lavanta yağında en az %30 oranında bulunması istenilmektedir (Hui vd., (2010). Ayrıca uçucu yağının içeriğindeki luteolin tipi flavonoidler bakteroistatik ve spazmotik etkiye sahip olmasının yanı sıra β-pinen, linalool, campher, terpineol, kafur, borneol, ferkan ve cineol gibi bileşikler bulunmaktadır (Başer 1993).

Uçucu yağ, yara, yanık, güneş yanığı ve kas ağrılarında hafif antiseptik ve uyarıcı olarak deriye dışarıdan uygulanmaktadır. Baş ağrısı, migren tansiyon ve huzursuzluk hallerinde kullanılır. İlaç sanayisinde bazı preperatlara koku vermede, merkezi sinir sistemini düzenleyici ilaçların bileşiminde, sivilceler, astım, bronşit, saç dökülmeleri, kadın hastalıkları, sinir hastalıkları ve heyecan yatıştırıcı olarak kullanılmaktadır. 

Bazı sakinleştirici, uykusuzluk giderici, ağrı kesici, hücre yenileyici cilt hastalıkları, akciğer hastalıkları, romatizma, tenya, öksürük ve baş dönmesine karşı kullanılan ilaçların bileşimine girmektedir. İçeriğindeki linalol ve linalil asetat, parfümeri ve kozmetikte cilt temizleyici losyon, kokulu banyo sabunu ve köpüklerinin yapımında kullanılmaktadır (Gilani ve ark., 2000). Deterjanların ve temizlik maddelerinin imalatında vb. yaygın olarak kullanılır. Gıda ve alkolsüz içeceklerin üretiminde, işlenmiş veya ham halde kullanılır.
Aromaterapide en çok kullanılan başlıca yağlardan birisi de lavanta yağıdır. Ayrıca, bergamot, neroli, ıtır ve gül esansları ile iyi bir karışım şeklinde de kullanılmaktadır. (Baydar, 2007).

Özellikle ABD'de, kırsal turizm hizmetleri, aromaterapi, fotoğraf turları, kurumsal ve kişisel etkinlik organizasyonları vb. alanlarda da popülerdir. Lavanta balı da ciddi talep gören ürünler arasındadır.